چهارشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۱ - ۱۲:۳۷
دومین دوره برنامه ملی «از تبار قلم» در شیراز برگزار شد/مستندنگاری داستانی در ایران غریبه است

در نشست ملی از تبار قلم در شیراز با حضور جمعی از نویسندگان از خدمات بابک طیبی، نویسنده شیرازی قدردانی شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس به نقل از روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی فارس، دومین دوره از همایش ملی «از تبار قلم» در شیراز با تجلیل از خدمات بابک طیبی سه‌شنبه 21 تیرماه برگزار شد.

این نشست با حضور روح‌الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس، غلامرضا کافی، دبیر محفل ادبی قندپارسی، احمد اکبرپور، عبدالرضا قیصری، کاظم حسینی، حمید روزی‌طلب و جمعی دیگر از اهالی قلم و دوست‌داران کتاب، در سالن کتابدار کتابخانه عمومی رئیسی اردکانی شیراز همراه بود.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس در این نشست عنوان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در راستای گرامیداشت نویسندگان و شاعران کشور، برنامه‌های ویژه‌ای را برای گرامیداشت اهالی قلم همچون راویان بالندگی، چهل قلم و از تبار قلم برگزار کرده است. نهاد به حوزه نویسندگان که کارهایشان زینت بخش کتابخانه‌های عمومی است، توجه ویژه ای دارد.

روح‌الله منوچهری، ادامه داد: نویسندگان خوب ایرانی با تولید آثار فاخر، در جهت تقویت منابع کتابخانه‌ها و پاسخگویی به نیازهای کاربران اثرگذار هستند. اگر در گذشته، تعداد  کتاب‌های ترجمه شده در کتابخانه‌های عمومی بیشتر بود، خوشبختانه امروز آثار تالیفی فاخر هم از نویسندگان کشور به ویژه در استان فارس و شهر شیراز منتشر شده است که در کتابخانه‌های عمومی موجود است.

وی تاکید کرد: محافل ادبی که به همت نهاد در کتابخانه‌های عمومی کشور ایجاد شده برنامه‌های خوبی را برگزار کرده است. محفل ادبی قندپارسی از جمله محافل فعال پویا و فعال در کشور است که تاکنون برنامه‌های وزینی در حوزه ملی و بین‌المللی برگزار کرده است.

غلامرضا کافی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و دبیر محفل ادبی قندپارسی در این نشست عنوان کرد: بابک طیبی ابتدا در حوزه شعر فعال بود، اما با اولین کتاب خود «پایی از این دست تماشا» به جامعه نویسندگان فارس معرفی شد. «از پله صدای دف می‌آید»، «چشم‌های خردلی»، «زنده‌رود در تکریت» و.... از دیگر آثار اوست.

وی اضافه کرد: بابک طیبی حساسیت خاصی بر قلم خود دارد. قدر او شناخته نشده است؛ باید بیشتر و پیشتر از این به شخصیت و آثار او پرداخته شود.

احمد اکبرپور، نویسنده برجسته ادبیات کودک و نوجوان استان فارس نیز در این نشست با اشاره به برگزاری برنامه از تبار قلم، عنوان کرد: در کتابخانه‌های عمومی اتفاق‌های خوبی برای حرمت کلمه و قلم رقم می‌خورد. کتابخانه‌ها با عمل خود ثابت کرده‌اند که کتاب و نگارنده کتاب‌ها حرمت دارد.

وی با اشاره به آثار بابک طیبی افزود: طیبی در نوشته‌های خود، شکل و سیاق منحصربه‌فردی را پیش گرفته است. آثار او عمدتا در حوزه رمان خاطره است و او در این شیوه با چنان حساسیت و دقت عمل ورود کرده که آثار او از دیگر کتاب‌های این سبک متمایز است. این نویسنده برای هر اثر خود یک فرم انتخاب کرده است.

به گفته اکبرپور، وقتی برای نوشتن داستان به سراغ زندگی‌نامه شهدا می‌رویم، در گام اول، تعلیق از داستان حذف می‌شود، زیرا زندگی شهدا ناشناخته نیست و اکثریت عمده داستان‌ها را می‌دانند. اما هنر طیبی این است که توانسته در روایت دفاع‌مقدس تعلیق بیافریند. بسیاری از نویسندگان ما به حوزه خاطره‌نویسی رو آورده‌اند، اما طیبی در این راه تکنیک‌هایی را آورده که کار سخت رمان خاطره از دفاع‌مقدس را خواندنی و دلپذیر کرده است.

اکبرپور با اشاره به اینکه نویسنده نباید در هیچ مرحله‌ای متوقف شود، گفت: اگر هنرمند فکر کند که در راه خود به کمال رسیده است، موجب شکست او خواهد بود. هنرمند و نویسنده همیشه باید به مثابه یک دانشجو، بیاموزد و خود را ارتقا دهد. بابک طیبی نویسنده ای است که همیشه خود را در مقام یک دانش‌آموز می‌بیند.

عبدالرضا قیصری، شاعر و طنزپرداز استان فارس در ادامه این نشست، با اشاره به بابک طیبی و آثار او گفت: وجه نویسندگی و شخصیت هنری طیبی را با معیار قلم می‌توان سنجید. از بابک طیبی تاکنون چندین کتاب در حوزه‌های مختلف داستان، شعر، نقد و مقدمه بر بعضی آثار معروف منتشر شده است.

معاون حوزه هنری انقلاب اسلامی فارس اضافه کرد: در همه آثار این نویسنده زیبایی، شیوایی، روانی و انتخاب هوشمندانه زاویه دید وجود دارد و این نشان می‌دهد که با نویسنده‌ای مواجهیم که می‌تواند دنیای تازه‌ای در پیش چشم مخاطب باز کند.

وی با اشاره به سبک نویسندگی در حوزه دفاع‌مقدس گفت: حماسه دفاع‌مقدس از داشته‌های تاریخی ماست. در مواجهه با یک حادثه مستند، اگر بخواهیم در قالب تاریخ شفاهی آن را ثبت کنیم، چارچوب و قواعد آن کاملا مشخص است و نویسنده و مصاحبه گر تنها از منظر ویراستاری و امانت داری نقش دارد. اما اگر داستان‌نویس به سراغ حادثه تاریخی برود با این هدف که داستانی را براساس آن واقعه بنویسد، کار بسیار متفاوت است.

قیصری اضافه کرد: طیبی داستان‌نویس است و در ذات کارش عناصر داستانی برجسته و مشخص است. ورود به مقوله مستندنگاری تاریخی با رویکرد ادبی چالش‌های خاص خود را دارد، زیرا در داستان هم استنادهای تاریخی و هم عناصر ادبی باید حفظ شود.

وی با پرسش درباره اینکه چرا طیبی به سراغ مستند می‌رود؟ گفت: انسان‌هایی که تعهد دارند هنر خود را در این راستا قرار می‌دهند و همچنین از نظر هنر نیز کار فاخرتر و ویژه‌تری ارائه می‌شود.

این طنزپرداز استان فارس در ادامه به بررسی کتاب «از پله صدای دف می‌آید» پرداخت و گفت: این کتاب از فاخرترین آثار بابک طیبی است. این کتاب با وجود اینکه درباره یک شهید است، اما طیبی به گونه‌ای این داستان را می‌نویسد که تعلیق آن، در اوج است و خواننده را با خود همراه می‌کند. نویسنده در این کتاب درکنار شخصیت شهید فقیهی به همه شخصیت‌ها و مصاحبه شونده‌ها به گونه‌ای می‌پردازد که شخصیت تمامی افراد کتاب در یاد می‌ماند. طیبی در این کتاب نه تنها به همه اسناد موجود نوشته شده استناد می‌کند بلکه به نفع داستان خود، اسنادی را خلق می‌کند و گاهی مخاطب خود را دست می‌اندازد. راوی‌ها در فصل‌ها به سرعت تغییر می‌کند. در این کتاب با روایتی مواجهیم که قرار نیست هیچ گونه تیپ شخصیتی را نشان دهد.

به گفته قیصری، از آسیب‌های اساسی حوزه داستان‌نویسی با موضوع شهدا، نداشتن تعلیق و ارائه تصویری واقعی از شخصیت شهید و اطرافیان اوست؛ اما این آسیب‌ها در آثار بابک طیبی نیست و هیچ کس از نگاه واقع‌بینانه و جزئی‌نگرانه نویسنده دور نمانده است.

قیصری ادامه داد: در حوزه دفاع‌مقدس ضروری است که در گام اول وقایع ثبت تاریخی شود و سپس به کمک هنر وقایع را  بازآفذینی دهیم تا کارهای هنری شکل گیرد. این موضوع در کشور ما تاکنون چندان رعایت نشده است هرچند در حفظ تاریخ و مستندسازی در حال انجام است.

بابک طیبی، نویسنده شیرازی نیز در این نشست عنوان کرد: من همیشه اعلام کرده‌ام، یکی از مظلوم‌ترین گونه‌های ادبی در کشور ما ادبیات انقلاب و جنگ است چون درست نوشته نشده است. من به لحاظ نوع زندگی‌ام در دوران کودکی و نوجوانی با حوادث انقلاب و جنگ در کودکی و نوجوانی محشور بودم و برایم مهم بود که از بود و نبود این رویداد پرده‌برداری کنم.

طیبی اضافه کرد: گونه مستندنگاری تاریخی برای ما درست تعریف نشده. رقبای ما در این گونه خوب نبوده‌اند. کارهای با کیفیت کم و نهادهای موازی باعث شده به این سبک توجه لازم نشود.

به گفته او، گونه مستندنگاری داستانی در ایران غریبه است. در فیلم و سینما هم همین موضوع وجود دارد اما در ادبیات در این سبک هم به لحاظ هنری و هم موضوعی با سوءتفاهم مواجهیم. زیرا تکلیف‌مان با واقعیت مشخص نیست. دفاع‌مقدس به قدری حوادث منحصربه‌فرد دارد که دیگر به تخیل نیازی نیست، باید آدم‌ها و حوادث جنگ را ببینیم و درباره آن بنویسیم اما شرط آن است که درست روایت کنیم.

خالق کتاب «از پله صدای دف می‌آید» گفت: من در نوشتن کتاب همه تلاشم این است که به دو راز جانبداری معمول و مرسوم بنویسیم و اجازه دادم خواننده خود برداشت کند. هنوز حرف ادبیات ایران باید ادبیات جنگ باشد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها